Trądzik pospolity – jak sama nazwa wskazuje – jest dość często pojawiającą się dolegliwością, popularną nie tylko wśród osób młodych, jak przywykliśmy uważać. Okazuje się, że i dorośli borykają się ze zmianami trądzikowymi. A ponieważ jedną z głównych przyczyn pojawienia się wyprysków są zawirowania hormonalne, charakterystyczne dla wieku dojrzewania, trzeba wiedzieć że to nie jedyna przyczyna trądziku. Istotną rolę odgrywa tutaj nadczynność gruczołów łojowych.
Gruczoły łojowe – ich rola w powstawaniu zmian trądzikowych
Gruczoły łojowe zlokalizowane są pod skórą, przede wszystkim na twarzy, klatce piersiowej (górnym odcinku), plecach (w górnej części) oraz miejscach owłosionych. Są określane jako gruczoły skórne. Ich praca silnie powiązana jest z mieszkami włosowymi.
Warto wiedzieć, że działanie gruczołów łojowych polega na wydzielaniu łoju. W ten sposób gruczoły te przyczyniają do ochrony skóry i włosów przez uszkodzeniami oraz niekorzystnym oddziaływaniem zewnętrznego środowiska. Jeśli z jakichś przyczyny praca gruczołów łojowych zostanie zaburzona, wówczas zachwiania mogą doprowadzić do pojawienia się wykwitów skórnych, w postaci trądziku.
Kwas linolowy a powstawanie trądziku
Nie każdy wie, że jednym z głównych składników sebum jest kwas linolowy. Jego praca polega na zapewnieniu prawidłowego rozwoju oraz przylegania korneocytów w przewodach gruczołów. Jeśli ilość tego kwasu utrzymuje się na prawidłowym poziomie, wówczas zmiany trądzikowe nie mają szans się pojawić. Jeśli jednak nastąpią pewne zaburzenia, które spowodują zmniejszenie ilości kwasu linolowego, wówczas dochodzi do dość poważnych problemów, które rzutują na pojawienie się zmian trądzikowych. Efektem zmniejszenia ilości kwasu linolowego jest nieprawidłowa keratynizacja przewodów wyprowadzających oraz nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych. Doprowadza to do znacznego utrudnienia wydostawania się wydzieliny gruczołów łojowych, a rezultacie czego zaczynają pojawiać się pierwsze mikrozaskórniki. Z czasem dochodzi do znacznego poszerzania się przewodów gruczołów łojowych, czego skutkiem jest powstawanie zaskórników zamkniętych, które przekształcają się następnie w zaskórniki otwarte.
Praca gruczołów łojowych a aktywność androgenów
Trzeba mieć także świadomość, że powstawanie trądziku – co jest związane z nadczynnością gruczołów łojowych, warunkowane jest działaniem androgenów – hormonów płciowych. Te one – wydzielając się w nadmiarze oddziałują na pracę gruczołów łojowych, doprowadzając do ich wzmożonej aktywności. Dochodzi więc do zwiększonej produkcji łoju, co z czasem skutkuje zaczopowaniem ujść gruczołów łojowych. Gdy do głosu dojdą także bakterie beztlenowe, sebum – pod wpływem bakteryjnych enzymów – zacznie rozkładać się na wolne kwasy tłuszczowe, powodując powstawanie podrażnień.
Jak zwalczyć nadczynność gruczołów?
Wiedząc już, jak istotne znaczenie mają w postawaniu trądziku gruczoły łojowe, chcąc zlikwidować zmiany skórne, należy doprowadzić do unormalizowania ich pracy.
W pierwszej kolejności należy unikać takich metod walki z trądzikiem, które będą doprowadzały do zwiększonej aktywności gruczołów. Chodzi przede wszystkim o wyeliminowanie kosmetyków nadmiernie przesuszających skórę. Trzeba więc wystrzegać się mydeł oraz toników z alkoholem i kwasem salicylowym. Nie jest wskazane również stosowanie (także miejscowe) spirytusu salicylowego czy wody utlenionej.